To, co nazwalibyśmy zapisem naukowym, bywa w epoce najdawniejszej tak zwięzłe, że aż ciemne. Dlatego tak trudno interpretować nieraz wręcz gno- miczne wypowiedzi najstarszych filozofów, żeby w przykładach poprzestać na Heraklicie albo Demokrycie, zaś czytelnicy pism Arystotelesa wiedzą, jak niebezpiecznie dla odbiorcy skondensowane są jego ezoteryczne syntezy. Pojęcie o właściwym toku pracy naukowej, przede wszystkim dyskusji naukowej, pojęcie oczywiście idealizowane mogą nam dać właściwie tylko dialogi Platońskie i Ksenofontowe. Czytelnik współczesny, gdyby nie urok tej pięknej prozy i artystycznie odmalowanego tła, byłby nieraz znużony rozciągnięciem wywodów długą drogą do definicji i wyniku, no ale tak przygotowywano narzędzia myślenia dla wieków późniejszych.
